En eski okul olarak 1845’ten 2016’ya kadar varlığını 171 yıldır sürdüren Kuleli Askeri Lisesi OHAL kapsamında çıkartılan KHK (Kanun Hükmünde Kararname) ile kapatıldı.
Bu okulun tarihte çok özel bir yeri bulunuyor.
Kuleli adını içinde bulunduğu binanın kulelerinden alıyordu. Ama ilk ders yılına Çengelköy’deki ünlü kışlasında başlamadı. Dolmabahçe Sarayı içindeki Çinili Köşkte öğrencilerini kucakladı.
Bir yıl sonra onarımı tamamlanan Maçka Kışlası’na taşınıyor.
***
Askeri lisenin arması haline gelen Kuleli bina ise Sultan Abdülaziz döneminde ortaya çıkıyor. Padişah Çengelköy’deki eski kışla binasını 1862-1863 yıllarında Saray Mimarı Garabet Amira Balyan’a yeniden inşa ettiriyor.
Askeri lise ile Kuleli Kışlasının buluşması ise, daha sonraki yıllarda bir kavuşma bir ayrılık şeklinde olacaktır. Her savaş çıktığında kışa hastaneye dönüştürülüyor. Sonra tekrar okul ve öğrenciler Çengelköy’e dönüyorlar.
Tarihte “Süvari Kışlası” adıyla da bilinen Çengelköy’deki ünlü yapının ilk inşa edildiğinde kuleleri yoktur. Ancak İngiliz grafiker Thomas Allom “o binaya bu kuleler yakışır” dercesine hayalini kışlanın iki ucuna yerleştirir.
Değişik zamanlarda ve değişik ebatlarda kuleleri olan binaya 1969’da yapılan restorasyon sırasında Allom’un gravüründeki kuleler de yerleştirilir. Böylece İngiliz sanatçının 1837’deki hayali 132 yıl sonra gerçeğe dönüşür.
***
Kuleli Askeri Lisesi en son 1941 ile 1947 yılları arasını Konya’da geçirir. 2. Dünya Savaşı çıkıca okul güvenli bir bölgeye çekilir.
Onlarca savaş, yıkım görmüş ülkede (Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti) Kuleli kesintisiz 171 yıldır mezun veren özel bir kurum olarak varlığını sürdürdü.
Kurtuluş Savaşı yıllarında Kuleli Askeri Lisesi’nden 230 öğrenci firar ederek Anadolu’ya geçiyorlar. Değişik yollardan Ankara’ya varıyorlar. Cebeci’de Abidin Paşa Köşkü ve çevresinde yeni bir askeri okul açılmasına da sebep oluyorlar.
Askeri eğitimlerini tamamlayarak asteğmen rütbesini alan Kuleli Askeri Lisesi öğrencilerinden 88’i Kurtuluş Savaşı’nda şehit oluyor.
***
Kuleli Askeri Lisesi o kadar çok ünlü komutan çıkartmış ki, bu yüzden ona “Komutanların Okulu” demek yanlış olmaz.
Plevne Kahramanı Mareşal Gazi Osman Paşa, Beykoz doğumlu Mareşal Fevzi Çakmak bu listenin en başında geliyorlar. 4.Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel ile 5. Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay da Kuleli’den mezun olan gençler arasındaydılar. Sekiz genelkurmay başkanı da bu okulun sıralarından yetiştiler.
Ahmet Nurettin Baransel, İsmail Hakkı Tunaboylu, Cemal Tural, Memduh Tağmaç, Faruk Gürler, Semih Sancar, Doğan Güreş ve İlker Başbuğ.
Baransel Paşa Balkan Harbi, 1. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı’na katılmıştı. Tunaboylu ise Kuleli’de öğretmen iken 1921’de Anadolu’ya geçerek Milli Mücadele’de yer almıştı.
Memduh Tağmaç da önemli tespitler yapan bir general olarak tarihe geçti. 12 Mart öncesinde “Sosyal uyanış, ekonomik gelişmeyi aştı” demişti!
Kuleli’den mezun olup sivil hayata devam eden ünlüler arasında yazar Aziz Nesin, şair Fazıl Hüsnü Dağlarca, yönetmen Erden Kıral, gazeteci İsmet Solak, Mete Çubukçu, spor spikeri Melih Şendil de bulunuyor.
Sosyal medyada başmakale değerinde paylaşımlar yapan Aylin Kotil, bu köklü yapı için alınan kararın ardından sormuştu:
-Gülen’ci subay çıkaran askeri liseler kapatılıyor. Aynı sebepten Gülenci hakim ve savcılar çıkarttığı için hukuk fakültelerini de kapatacak mısınız?
Tabii bir soru da bu görkemli yapının “turizm rantı” hesaplarından uzak tutulup tutulmayacağı hakkındadır.
Tiyatro darbesi
Toplumsal hayat “OHAL”e dönüşünce, artık ne zaman neyin olacağını bilip kestirmek kolay değildir. Memleketimizde çıldırmışlık halleri de içeren
coşkulu bir demokrasi bayramı yaşanıyor:
-Ya Allah, bismillah Allah-u ekber!
Öte yandan laik rejimi silah zoruyla değiştirecek darbenin önlenmiş olduğuna da inanılması arzu ediliyor.
Bir de darbe temizlik gölgesinde yürüyerek sessizce operasyonlar yapılıyor.
İstanbul Şehir Tiyatrosu sanatçıları Kemal Kocatürk, Ragıp Yavuz, Sevinç Erbulak, Mahperi Mertoğlu, Arda Aydın ve İrem Arslan sözlü tebligat ile açığa alındılar.
Tiyatro ile darbe arasında nasıl bir ilişki kurulabilir?
Bu sanatçılar yıllardadır anti-militarist tavırlarını hem sahnelerde hem de özel hayatlarında ortaya koymaktan kaçınmayan yürekli insanlardır.
O zaman, bu yaptırım neyin nesi?
Darbenin zamanında bastırılmaması konusundaki soru işaretlerine takılarak “tiyatro” benzetmesi yapanlar olmuştu ya, oradan esinlenme olabilir!